Kapı Pervazlarındaki C+M+B İnisiyalleri

Henüz lise öğrencisiyken o yıllarda Avusturya’da yaşayan ailemi ziyaret için gittiğim Avusturya’da bazı binaların giriş kapısına veya kapı pervazlarına beyaz tebeşirle yazılan C+M+B inisiyallerini görür; ne anlama geldiğini merak ederdim. Daha çok eski evlerin giriş kapılarında gördüğüm bu inisiyalleri tedirginlikle analiz ederdim. Hatta çevremdekilere, bunun yabancıların oturduğu evlerin işaretlenmesi için kullanılan özel bir sembol/şifre olup olmadığını sorup soruştururdum. Kimseden de tatmin edici bir karşılık alamazdım.

Kapı üzerine yazılan bir dua örneği. Kaynak: Wikipedia

O dönem yaptığım gözlemlerde bu inisiyallerin sağına ve soluna farklı ikişer rakamın yazılı olduğunu görüp, daha önce gördüklerimle karşılaştırıp, elde ettiğim farklara kendimce anlamlar yüklemeye çalışırdım. Örneğin, söz konusu işaret kimi kapılarda 19-C+M+B-62 iken, kimi kapılarda da 20XC+M+B+14 şeklinde olabiliyordu.

Zaman içinde yaptığım okumalarda, bu işaretin Hristiyan inancı içinde sonradan geliştirilen litürjik bir sakrament (=dua) olduğunu anladım. Sakrament, Hristiyanlık inancı içinde yer alan pek çok dinî uygulama, davranış ve düşünceyi kapsar ve “İlahî Kelam’ın nesneye gelmesiyle oluşan şey” şeklinde tanımlanır. Sonraki yüzyıllarda sakramentler “görünmeyen ilahî lütfun görünür işaretleri” olarak da algılanmaya başlanmıştır[1]. Katoliklere göre sakramentler, kurallarına uygun yapılırsa etkisini iman etmeyenler üzerinde de gösterirken, Protestanların yaklaşımında iman edilmeden yapılan sakramentin geçerli olduğu, ama yapanın üzerinde herhangi bir etkisinin olmayacağı kabul ediliyor.

C+M+B inisiyalleri, geçmişi altıncı yüzyıla kadar geri götürülebilen söylencelere dayanan ve bebek İsa´yı ziyarete geldiklerine inanılan Caspar, Melchior ve Baltazar adındaki üç aziz kralı temsilen kullanılıyor[2]; onların aziz anısını çağrıştırıyor. Bu kişilerin dini anlamda İsa Mesih ile bir bağlantıları olmamasına karşın, Katolik kilise tarafından Hristiyanlığa yaptıkları katkıdan dolayı aziz ilan edilmişler[3]. İnisiyallerin önündeki ve sonundaki rakamlar yazının yazıldığı yılı sembolize ediyor ve söz gelimi 2014 yılı için 20XC+M+B+14 şeklinde bir formüller üretiliyor.

Ağırlıklı olarak 19. Yüzyılın ikinci yarısından sonra gelişen ve daha çok 27 Aralık’tan itibaren Üç Aziz Kral (=Heilige Drei Könige) adına 6 Ocak günü kutlanan bayrama kadar göre sokaklarda şarkı söyleyen (=Sternsingen) ve ev ev dolaşarak hediye veya üçüncü dünya ülkelerindeki dindaşlarla dayanışma fonuna para toplayan çocuklar veya cemaat üyeleri tarafından, hediye alınan evlerin kapılarına yazılan bu inisiyaller, dua niyeti taşıyor. Nitekim, Katolik kilise de giderek artan spekülasyonlar nedeniyle, C+M+B inisiyallerinin söz konusu üç aziz krala gönderme yapmasıyla birlikte, aslı Latince olan christus mansionem benedicat (=İsa bu evi takdis et) sakramentinin inisiyallerine karşılık geldiğini[4] ve bu yazıyla dindaşların yaşadığı evlerin takdis edilmesi için tanrıya yapılan bir yakarışın (=Segensbitte) paylaşıldığını; başka bir anlam içermediğini açıkladı.

Tanrı bütün insanlığı korusun!

20+MCKR+14.

---

[1] Bkz.: Muhammet Tarakçı (2014). Protestanlıkta Sakramentler. Bursa: Emin Yayınları, ¹2012, 296 sayfa, ISBN: 9786054487059

[2] Üç çoban kralın sembolik anlamları şöyledir: Melchior, Caspar ve Balthasar; Satürn ve Jüpiter, iki ayrı kralla simgelenir; Melchior (Altın Kralı Jüpiter) ve Caspar (Mür yani koku kralı Satürn); Jüpiter astrolojik anlamda, sağlığı ve zenginliği simgelerken, Satürn ölüm ve mezarın yanı sıra uzun yaşamı simgeler. Mür, Mısır mitlerinde Satürn simgeselliği doğrultusunda, mumyalamada kullanılan bir maddedir. Üçüncü Çoban Kral yani üçüncü gezegen Güneş´e en yakın gezegen olan Merkür´dür, bu da Balthasar´dır (veya Belteshazzar). İsmin anlamı “Yüce Efendi´nin Öncüsü” veya en yakın yardımcısı şeklindedir. Merkür, Güneş´ten biraz önce doğar yani sultanın veziri gibidir. Bebek İsa´ya altın ve mür´ün yanı sıra Balthasar tarafından verilen üçüncü armağan günnük veya buhurdur, günnük simgesel olarak majikal fonksiyonları uyandırır ve Merkür ile astrolojik doğrultuda ilişkilidir. 

Bkz.: Mehmet Hamurkâroğlu (2012). Ya tutarsa 4: Nemrut Dağı ve Ezoterizme Giriş. Içinde: OKU-YORUM. 6 Şubat 2012. URL: http://aclokuyorum.blogspot.com.tr/2012_02_01_archive.html (son erişim: 21.06.2014)

[3] Bkz.: Manfred Becker-Huberti: Die Heiligen Drei Könige. Geschichten, Legenden und Bräuche. Greven, Köln 2005, ISBN 3-7743-0356-8.

[4] Bkz.: Heilige Drei Könige. Wikipedia. http://de.wikipedia.org/wiki/Heilige_Drei_K%C3%B6nige (son erişim: 21.06.2014)