Yabancı Uyruklu Öğrenci Sınavı (YÖS)

 

Yabancı uyruklu öğrenciler için 2022 yılı başvuruları başlamıştır. Bu yazımızda hem sınav hakkında bilgi verilecek, hem de başvurularla ilgili bilgiler verilecektir.

Sınavlar; Nisan, Mayıs, Haziran 2022 aylarında yapılacaktır. Üniversiteler yurt içinde veya yurt dışında yaptıkları bu sınavları eşzamanlı gerçekleştirmektedir. Sınav başvuruları öğrenim görülmek istenen üniversitenin resmi web siteleri üzerinden yapılmaktadır. Dolayısı ile Türkiye’deki bir üniversitede YÖS sınavı sonucu ile yükseköğrenim görmek isteyenlerin öncelikle hangi alanda öğrenim görmek istediklerine karar vermesi gerekmektedir. Ardından öğrenim görülmek istenen programların hangi üniversitelerde olduğu Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından hazırlanan Yükseköğretim Program Atlası (https://yokatlas.yok.gov.tr/) üzerinden öğrenilebilir.  Buradan alınacak liste üzerinden ilgili üniversitenin resmi internet sayfasındaki YÖS sekmesi üzerinden sınav başvuru şartları ve başvuru zaman aralığı, sınav merkezleri ve sınav tarihi gibi gerekli bilgiler alınır (Örneğin 11 Haziran 2022 tarihinde Köln ve Münih’te de yapılacak İstanbul Üniversitesi Uluslararası Öğrenci Sınavı (İÜYÖS) ile ilgili bilgiler https://yos.istanbul.edu.tr/tr/ adresinden erişilebilmektedir). İstanbul Üniversitesi, 19 Mayıs Üniversitesi, Çukurova Üniversitesi gibi üniversitelerin yaptığı sınavlar, yurt dışı sınav organizasyon performansı görece olarak daha az gelişmiş üniversiteler dekimi üniversitelerin yaptığı sınavların sonuçları ile öğrenci kabul etmektedir.

Adaylar YÖS Sınavından aldıkları sonuçlar ile Devlet ve Vakıf Üniversitelerinin tüm bölümlerine başvuru yapabilirler. Üniversiteler bölümlere göre Yabancı Uyruklu öğrenci kontenjanlarını resmi web sitelerinde yayınlamaktadırlar. Bazı üniversitelerin Güzel Sanatlar ve Müzik alanında eğitim veren bölümlerine Özel Yetenek Sınavı ile kabul yapılmaktadır. Askeri ve Polis Akademilerine: Öğrenci, bu kurumların özel şartlarını yerine getiren adaylar kabul edilir.

Anadolu Üniversitesi Batı Avrupa Açık Yükseköğretim Programları başvuruları ise YÖS dışında ayrı bir sınav organizasyonu ile yapılmaktadır. Başvurular üniversitenin Batı Avrupa Programları (https://bap.anadolu.edu.tr/) tarafından alınmaktadır.

YÖS başvuru şartları

YÖS başvurusu için lise son sınıfta veya mezun durumunda olma şartı ile birlikte, başvuran adayların yabancı uyruklu/mavi kartlı, çift uyruklu, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmakla birlikte lise öğrenimini asgari üç sene yabancı bir ülkede görmüş olması, yabancı bir ülkedeki Türk okulundan (Açık Öğretim Lisesi, Açık Öğretim İmam Hatip Lisesi gibi) mezun olunması veya öğrenim görülmesi, lise öğreniminin tamamını Türkiye’de gören yabancı uyruklu öğrenciler YÖS başvuru şartlarını yerine getirmiş sayılırlar.

Almanya’da Abitur (Allgemeine Hochschulreife) yapmış olanların, Türkiye’de devlet üniversitelerinde Tıp, Psikoloji, Mühendislik, Mimarlık, Hukuk gibi bölümleri okuyabilmek için YÖS sınavına girmeleri gerekmektedir. Almanya’da yapılmış olan Abitur Türkiye’de lise mezuniyeti olarak sayılmaktadır.

Fachabitur yapmış öğrenciler, Türkiye’de okuyabilmek için ‘Fachhochschulreife’ mezuniyeti için gereken ‘praktischer Teil’ yani stajlarını da yapmış olması gerekmektedir. Fachabitur yapmış olanların da Türkiye’de devlet üniversitelerinde okuyabilmek için YÖS sınavına girmesi gerekmektedir.

Realschulabschluss ve Hauptschulabschluss belgelerine sahip olanlar Türkiye’de lise mezunu sayılmamaktadırlar. Bu gruptaki adaylar ilk önce Açık Öğretim Lisesi (AÖL) veya Açık Öğretim İmam Hatip Lisesi Batı Avrupa Programına katılarak, Almanya’dan Türkiye Lise mezuniyeti derecesini alabilirler. Bu okulların diplomaları Türkiye’de Milli Eğitim Bakanlığı tarafından verilen diplomalarla eşdeğerdedir.

Alman vatandaşlarının YÖS başvurusu; Fachabitur (Fachhochschulreife - Meslek Lisesi Mezunu) ve lise hayatınızın tümünü Almanya’da tamamlayanlar (Abitur, Allgemeine Hochschulreife), T.C. vatandaşı veya çifte vatandaş olarak da başvurulabilir. Sadece Alman vatandaşı olarak başvuru yapılması da mümkündür. Eğer lisenin belli bir kısmı Türkiye’de okunmuş ve sonradan Almanya’ya yerleşip, Fachabitur diploması alınmışsa, YÖS sınavına girebilmek için Türk vatandaşlığından çıkılması ve isteğe göre mavi kart alınması gerekiyor.

YÖS başvuru süreçlerinde dikkat edilmesi gereken hususlar; öğrenim görülmek istenen programın başvuru yapılan üniversitede olması, sınav başvurusunun zamanında yapılması ve sınav ücretinin ilgili üniversitenin banka hesabına yatırılıp ilgili üniversiteye vaktinde gönderilmesi ve sınav ücreti ile başvuru süreçlerinde sınava girilecek sınav merkezinin belirlenmesi gerekmektedir. Eksik belge ile veya başvuru tarihini geçirdikten sonra başvuruda bulunulması mümkün değildir.

Türkiye’deki yabancı uyruklular: Yükseköğretim Kurulunca yurt dışından Türk üniversitelerine öğrenci kabulü için 2023'ten itibaren "Türkiye Yurt Dışından Öğrenci Kabul Sınavı (TR-YÖS)" yapılacak. TR-YÖS’ün ilki, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından Ocak 2023'te düzenlenecek. TR-YÖS, Türkçe, Almanca, Arapça, Fransızca, İngilizce ve Rusça dillerinde yapılacak bu sınav yurt dışından öğrenci alan üniversitelere de tavsiye edilecek. Bu karar yürürlüğe girene değin, yurt dışından öğrenci alan üniversiteler kendi sınavlarını kendileri yapmaya devam etmektedir.

Üniversitelerin Yabancı Uyruklu Öğrenci veya YÖS Sınav ölçütü olarak bazı üniversitelerde ‘Orta öğretim mezuniyet not ortalaması’ veya Lise Diploma Notu’nun minimum 40 ve ya 60 olması gerektiğini görebilirsiniz. Tıp Fakültesi / Diş Hekimliği gibi bölümlerde diploma mezuniyet notu baremi üniversiteden üniversiteye değişlik gösterebilir.

Türkiye’deki liselerden mezun olacak veya mezun olmuş öğrencilerin Anadolu Lisesi Diploması, Meslek Lisesi Diploması olması önem taşımamaktadır. Yurtdışında Lise bitirmiş olan Yabancı Uyruklu öğrencilerin – YÖS adaylarının Lise Diploma Notu ve Diploma Türü önem taşımaktadır.

Uluslararası diploma almış veya alacak YÖS adayları için en önemli ölçüt ise Türkiye’deki liselerimize denk bir liseden mezun olmalarıdır. Bu öğrencilerin Denklik Belgesi alarak Diploma notunun Türkiye’de ki Liselere denk bir diploma aldıklarını belirtmeleri gerekir.

Denklik belgesi, yurt dışında öğrenim görülen ülkelerdeki eğitim müşavirlikleri ve ataşelikleri, Türkiye’de ise il veya ilçe Milli Eğitim Müdürlükleri tarafından yapılmaktadır.

Almanya’da Fachabitur Yapanların Durumu

Fachabitur (Fachhochschulreife / Fachgebundenen Hochschulreife / Zeugnis der Fachhochschulreife, Zeugnis der Fachgebundene Hochschulreife) belgesini almış olan veya alacak olan öğrenciler Türkiye’de Meslek Lisesini bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.

Fachabitur; Türkiye’de Meslek Lisesi – lise mezunu olarak sayıldığı için, Fachhochschulreife (Fachabitur) almış olan öğrenciler Türkiye’de diploma denklik belgesi ile veya YÖS Sınavı ile üniversite başvuruları yapabilirler.

YÖS Başvurusu kabul edilmeyen durumlar

Aşağıda belirtilenlerin yabancı uyruklu öğrenci sınavı hakkından yararlanması mümkün değildir:

·         Türkiye Cumhuriyeti (T.C.) vatandaşı olup, Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC)’de lise mezuniyeti veya mezun olacak durumda olan öğrenciler

·         Türkiye Cumhuriyeti (T.C.) vatandaşı ve aynı zamanda başka bir yabancı ülke vatandaşlığı taşıyan ve Türkiye’de liseyi bitiren öğrenciler

·         Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) uyruklu çifte vatandaşlar

·         Türkiye sınırları içerisinde bulunan Yabancı Liselerde okuyan çifte uyruklu

öğrenciler YÖS şartlarını yerine getirmemiş sayılmaktadır. Bu öğrenciler YÖS sınavına alınmazlar.

Türkçe bildiğinizi belgelendirmek YÖS Şartları’ndan biri midir?

Türkçe bilmeniz ve ya Türkçeyi bildiğinizi belgelendirmeniz YÖS Şartlarından biri değildir. Üniversite kabullerinde sizlere zorunlu kılınmayacaktır.

YÖS Sınav sonuçları ile üniversitelere kayıt yaptırdıktan sonra, seviye belirlenme amaçlı Yabancı Öğrenciler İçin Türkçe Seviye Belirleme Sınavları yapılır. Sınav sonuçları değerlendirmelerinde öğrenciler A, B ya da C gruplarına ayırılmaktadır. Eğer öğrenci YÖS Türkçe Sınavından:

•     A grubuna atanırsa yükseköğrenim hayatında Türkçe bariyeri ile karşılaşmıyacaktır.
•    B grubuna atanırsa lisans dersleri devam ederken, ders planına ek ders olarak Yabancı Öğrenciler İçin Türkçe Dersi eklenmektedir.
•  C grubuna atanırsa öğrenci Türkçe Hazırlık okuması gerekiyor ve ya TÖMER’den Türkçe sertifikası alması gerekiyor.

YÖS Başvuru İşlemi

Yabancı Öğrencilerin YÖS Sınavına girebilmeleri için belirli YÖS Şartları ve koşullarını yerine getirmeleri gerekmektedir. YÖS kabul eden üniversiteler kontenjanları kendileri açıklamaktadır. YÖS sınav sonuçları ise üniversiteler tarafından açıklanmaktadır.

YÖS Sınavı’na başvuru yapmak için Üniversitelerin resmi web sitelerinden başvurularınızı gerçekleştirebilirsiniz. YÖS Başvuru ve Sınav Tarihlerini takip etmeniz bu süreçte çok önemlidir. Genellikle YÖS Başvuruları Şubat ve Mart aylarında başlamaktadır. Üniversiteler Mayıs ve Haziran aylarına kadar YÖS Başvuru kabul etmektedir. Başvuru yapmadan önce YÖS Şartları‘nı kontrol ederek koşulları yerine getirdiğinize emin olunuz.

Tercihlerinizde vakıf / özel üniversiteler var ise: Yabancı Uyruklu Öğrenci kabul eden Vakıf Üniversiteleri linkinden bilgi alabilir, yabancı Uyruklu öğrenci başvurularınızı yapabilirsiniz.

İstanbul Üniversitesi YÖS sınavı ve önemi

İstanbul Üniversitesi YÖS Sınavı yabancı uyruklu öğrenci sınavları arasındaki en önemli sınavıdır. Bu sınava en çok öğrenci katılmaktadır. İÜYÖS sınav sonuçları genellikle tüm üniversitelerde geçerli olmaktadır. İstanbul Üniversitesi’nin YÖS sınavı Almanya, Fransa, Hollanda, Amerika, Türkmenistan, Azerbaycan ve diğer ülkelerin çeşitli kentlerine yapılmaktadır. Başvurular: 31 Ocak 2022 Pazartesi- 02 Mayıs 2022 Pazartesi arasındadır. Ayrıntılı bilgi için https://yos.istanbul.edu.tr/tr/_ adresine bakınız.

19 Mayıs Üniversitesi YÖS sınavı ve önemi

OMÜ-YÖS Ofisi, Ondokuz Mayıs Üniversitesinde (OMÜ) öğrenim görmek isteyen uluslararası öğrencilerin girecekleri ve sonuçlarını Ondokuz Mayıs Üniversitesi ile birlikte Türkiye’deki birçok üniversiteye kabul için başvururken kullanacakları Uluslararası Öğrenci Giriş Sınavının (OMÜ-YÖS) organizasyonunu OMÜ-Uzaktan Eğitim Merkezi (UZEM) ile beraber gerçekleştirmektedir. Başvurular: 10 Ocak 2022 Pazartesi- 15 Mayıs 2022 Cuma tarihleri arasındadır. Ayrıntılı bilgi https://yos.omu.edu.tr/tr adresinden alınabilir.

YÖS Sınavına En Fazla Hangi Ülkeler Başvurmaktadır?

YÖS Sınavı ile Türkiye’de ki üniversitelere en çok başvuru yapan öğrencilerin vatandaşlıkları Azerbeycan, Türkmenistan, Iran, Türkiye, Suriye, Almanya, Bulgaristan, Afganistan, Kırgızistan, Tacikistan, Afrika ülkeleri (Tanzanya, Kenya, Malavi, Mısır, Tunus) olarak tespit edilmiştir. YÖS ile Devlet Üniversitelerine kayıt yapmış olan öğrenciler ise aynı ülkelerden gelmektedirler.

YÖS’e Girebilmek İçin Türk Vatandaşlığından Çıkmak Gerekiyor Mu?

Çifte vatandaşlığı olup, liseyi yurt dışında bitirenlerin Türk vatandaşlığından çıkmasına gerek yoktur. Çünkü çifte vatandaşlar yurt liseyi yurt dışında bitirmişlerse, YÖS’e girebiliyorlar.

Öte yandan, liseyi yabancı bir ülkede bitirenler ve bu ülkede eğitim süresince (en az 3 yıl) ikamet etmişlerse, Türk vatandaşı olsalar da bu haktan faydalanıyor. Dolayısı ile vatandaşlıktan çıkılmasına gerek bulunmamaktadır.

Liseyi Türkiye’de çifte vatandaş olarak bitirdiniz ise, mutlaka Türk vatandaşlığından çıkınız. Çıkmazsanız; kazansanız bile kayıt yaptırma olanağınız yoktur.

Vatandaşlıktan çıkma işlemini İçisleri Bakanlığına başvurarak başlatabilirsiniz.

YÖS Sınavına katılabilmek ve Mavi Kart alabilmek için İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Müdürlüğü – Vatandaşlıktan Çıkma Şubesinden ve ya Yurtdışında bulunan Konsolosluklardan yapabilirsiniz.

Mavi Kartlıların Durumu

Türkiye’de lise eğitimini tamamlayacak veya tamamlamış olan çift uyruklu öğrenciler Yabancı Uyruklu / YÖS kontenjanlarından faydalanabilmeleri için Mavi Kart almak zorundadırlar. Mavi Kart, doğumla Türk vatandaşı olup, Türk vatandaşlığından çıkma izni ile vatandaşlıktan çıkmış olan ve Türk kanunlarının yabancı uyruklulara tanımış olduğu haklardan yararlanabilmelerini sağlayan bir karttır. (5901 sayılı Türk vatandaşlığı kanunun 28. maddesi).

Tıp Fakültesi, Diş Hekimliği, Hukuk ve Öğretmenlik bölümlerine başvuru yapacak olan öğrencilere YÖK tarafından 23 Temmuz 2019 tarihinde alınmış karara göre %10 kontenjan kısıtlaması getirilmiştir. Mavi Kart’a sahip olan yabancı uyruklu öğrenciler bu bölümlerin tüm kontenjanının sadece %10’luk kısmına başvuru yapabilmektedir.

Yükseköğretim Kurulu’nun 22.12.2021 tarihli bir diğer açıklamasına göre; Türkiye’deki ortaöğretim kurumlarına 2022-2023 eğitim ve öğretim yılından itibaren kayıt yaptıracak Mavi Kartlılar, KKTC vatandaşları ve yabancı uyruklular (elçilik okulları ve MOBİS sisteminde yer alan Milletlerarası özel öğretim kurumlarındakiler hariç), yükseköğretim kurumlarına sadece Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) ile girebileceklerdir.

YÖS Sınav Soruları

YÖS (Yabancı Uyruklu Öğrenci Sınavı) Soruları Oransal Dağılımı

YÖS Sınavı genellikle 80 sorudan oluşmaktadır. Bu soruların dağılımı 45 YÖS IQ – Genel Yetenek (IQ), 30-32 Matematik, 3-5 Geometri sorularından oluşmaktadır.

Matematik ve geometri soruları genel lise düzeyinde olan sorulardan oluşmaktadır. Soru yapıları LYS ve ya YGS Sınavından farklılıklar göstermektedir.

Önlisans, Lisans ve Lisansüstü Eğitimler

Türkiye’de iki yıllık önlisans programlarına girebilmek için de YÖS sınavına girmek zorunludur. Türkiye’de Yüksek Lisans ve Doktora başvuruları için üniversiteler tarafından değişik yönetmelikler bulunmaktadır. Yüksek Lisans ve Doktora kabul şartları ve başvuru tarihleri farklılıklar göstermektedir. İlgililerin ilgili üniversitelerin lisansüstü eğitim verilen enstitülerine (Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Fen Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sağlık Bilimleri Enstitüsü) başvuruda bulunması gerekir.

Türkiye’den Alman Üniversitelerine Nakil

YÖS Sınavı sonucu ile Türkiye’deki bir yükseköğretim programına kayıt yaptırmış olan öğrencilerin Alman üniversitelerinin öğrenci kabul şartlarını taşımalarının yanı sıra, Türkiye’de yerleştirildiği programda iki dönem okumuş ve asgari 60 ECTS kredilik ders alarak başarılı olduğunu gösteren ve Genel Not Ortalaması 2.00 olan transkripti ile belgelendirmesi gerekmektedir. Yatay geçişler Türkiye’de öğrenim görülen alan dışında bir alana yapılamamaktadır.

Türk yükseköğretim sisteminde açık ve uzaktan öğretim sistemiyle eğitim verilen bir programdan Alman yükseköğretim kurumlarına yatay geçiş yapılabilmesi için de iki sene, önlisans düzeyinde eğitim alınmış ve başarılı olunmuş olması gerekmektedir.

Almanya’dan YÖS sistemi ile Türkiye’deki bir yükseköğretim programına yerleştirildikten sonra Türkiye’de değil de Almanya’da yükseköğrenim görmek isteyenlerin, Türkiye’de yerleştirildikleri programların eşdeğeri programlara kayıtları ancak üniversitenin koyduğu kesin kayıt kurallarının yerine getirilmesi, mezun olunan lisenin açık öğretim sistemiyle eğitim veriyor olması halinde bir sene bilimsel hazırlık (Studienkolleg) okunması zorunluluğu bulunmaktadır.